Χονδροπάθεια επιγονατίδας

Συνώνυμα: χονδρομαλάκυνση επιγονατίδας, οπισθιοεπιγονατιδική χονδροπάθεια, οπισθιοεπιγονατιδική οστεοαρθρίτιδα.

Αιτιοπαθογένεια

Τραύμα από απευθείας πλήξη, κάταγμα επιγονατίδας, εξάρθρημα και υπεξάρθρημα επιγονατίδας. Σπουδαία αιτιοπαθογεννετική σημασία έχουν οι παραλλαγές του σχήματος της επιγονατίδας. Αυξημένη πίεση στην έξω αρθρική επιφάνειας της επιγονατίδας σε μηρο-επιγονατιδική δυσπλασία οδηγεί επίσης σε χονδρομαλάκυνση και οστεοαρθρίτιδα, όπως και η μειωμένη φόρτιση της έσω αρθρικής επιφάνειας αυτής .

Κλινική εικόνα

Συχνά ήδη κατά το τέλος της 2ης δεκαετίας της ζωής ο ασθενής παραπονείται για πόνους στο γόνυ κατά την ορειβασία ή κατά το ανέβασμα σκάλας, όπου το κατέβασμα ως επί το πλείστον προκαλεί εντονότερα ενοχλήματα. Το κάθισμα με τα γόνατα σε κάμψη προκαλεί μια παρόμοια εικόνα ενοχλημάτων, με αποτέλεσμα ο πάσχων όταν κάθεται προσπαθεί να φέρει τα σκέλη σε έκταση. Η ολίσθηση της επιγονατίδας επί των μηριαίων κονδύλων οδηγεί σε τριβή του αρθρικού χόνδρου διαφόρου βαθμού. Η πίεση και η επίκρουση της επιγονατίδας είναι επώδυνη. 
Σε έντονη παθητική πλάγια παρεκτόπιση της επιγονατίδας μπορεί να ψηλαφίσουμε την αρθρική επιφάνεια του προεξέχοντος τμήματος αυτής και να συγκρίνουμε την έξω επιφάνεια της επιγονατίδας του με την έσω επιφάνεια τμήματος αυτής. Μπορεί στην άρθρωση να υπάρχουν στοιχεία φλεγμονής όπως πάχυνση του αρθρικού υμένα και αύξηση του αρθρικού υγρού, ως και μυϊκή ατροφία κυρίως του έσω πλατύ μυός του τετρακεφάλου, που αποτελεί απόδειξη της μη φόρτισης του σκέλους.

Ακτινολογική εικόνα

 
Οι λήψεις ρουτίνας του γόνατος (προσθιοπίσθια και πλάγια) και καθεφαπτόμενη επιγονατίδας μπορεί να δείχνουν μείωση του ύψους του μεσαρθρίου διαστήματος, υποχόνδρια σκλήρυνση και οστεαρθριτικά οστεόφυτα των . Μια διαφοροδιαγνωστική πληροφορία για την βλάβη του αρθρικού χόνδρου μας δίνει το αρθρογράφημα με διπλό σκιερογόνου και ακόμη καλύτερα η αρθροσκόπηση . Η καθεφαπτόμενη μας διευκολύνει στη διάκριση των διαφόρων μορφών επιγονατίδας ( διαίρεση κατά Wiberg), τον έλεγχο της αντιστοιχίας των αρθρικών επιφανειών της μηροεπιγονατιδικής άρθρωσης και την μέτρηση της γωνίας που σχηματίζεται από την έξω και έσω αρθρική επιφάνεια της επιγονατίδας η οποία φυσιολογικά κυμαίνεται από 120-140 μοίρες. Μια διαφοροποιημένη αξιολόγηση της μηροεπιγονατιδικής άρθρωσης είναι δυνατή αν οι καθεφαπτόμενες λήψεις (Defilee-λήψεις) της επιγονατίδας γίνουν σε κάμψη 30, 60 και 90 μοιρών. 

Θεραπεία

 
Συντηρητική: Σε παχυσαρκία ελάττωση του βάρους. Ασκήσεις της έσω μοίρας του τετρακεφάλου. Φυσικοθεραπεία όπως επιθέματα παραφίνης, βραχέα κύματα και ιοντοφορά.

Σε φλεγμονώδεις καταστάσεις χορηγούνται ψυχρά επιθέματα και αντιφλεγμονώδη. Η χρήση ενδαρθρικών εγχύσεων κορτιζόνης πρέπει όσον είναι δυνατόν να αποφεύγεται. Επίσης πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια για την εφαρμογή μιας αιτιολογικής θεραπείας των αλλοιώσεων του αρθρικού χόνδρου με φάρμακα που δρουν στις μεταβολικές λειτουργίες του αρθρικού χόνδρου. 
Χειρουργική. Σε αυξημένη φόρτιση του έξω τμήματος και 1ου βαθμού βλάβη του αρθρικού χόνδρου (τράχυνση και μαλάκυνση αυτού) γίνεται διατομή του έξω καθεκτικού συνδέσμου του γόνατος, αυτό σημαίνει διατομή των συνδεσμικών ενώσεων μεταξύ του έξω χείλους της επιγονατίδας και του έξω πλατύ μυός. Η επέμβαση αυτή μπορεί να συνδυαστεί ταυτόχρονα με απόξυση του νεκρού χόνδρου και ομαλοποίηση της αρθρικής επιφάνειας. 
Σε αλλοίωση του αρθρικού χόνδρου 2ου βαθμού (επέκταση των αλλοιώσεων μέχρι τη βάση του αρθρικού χόνδρου και με εστίες απουσίας χόνδρου) ενδείκνυται η πρόσθια μετάθεση του κνημιαίου κυρτώματος κατά Bandi. Το κνημιαίο κύρτωμα φέρεται προς τα εμπρός και συγκρατείται σ'αυτή τη θέση τοποθετώντας από κάτω μια οστέινοι σφήνα. Με τον τρόπο αυτό η επιγονατίδα ανασηκώνεται από την θέση ολισθήσεως και ελαττώνεται η πίεση στις αρθρικές επιφάνειες της επιγονατίδομηριαίας άρθρωσης. 
Σε αλλοιώσεις του αρθρικού χόνδρου 2ου και 3ου βαθμού (το υποχόνδριο οστούν είναι εν μέρει απογυμνωμένο) έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικοί οι τρυπανισμοί κατά Pridie. Στο υποχόνδριο οστούν γίνονται τρυπανισμοί. Ο αναπτυσσόμενος αγγειοινώδης ιστός με την μετεγχειρητική κινησιοθεραπεία μεταλλάσσεται σε ινώδη χόνδρο. 
Σε βαριά επιγονατιδομηριαία οστεοαρθρίτιδα η μόνη δυνατή θεραπεία είναι η αντικατάσταση της αρθρικής επιφάνειας ή η αφαίρεση της επιγονατίδα

Το σχετικό άρθρο είναι αποτέλεσμα αναζήτησης και εξέτασης της βιβλιογραφίας από τον Ιατρό Ντέμη Μουχσιάδη.